نشستی برای داستان کوتاه انقلاب

نخستین نشست بررسي ادبيات داستاني انقلاب در سراي اهل قلم برگزار شد و نويسندگان و منتقدان حاضر به اين نتيجه رسيدند كه ادبيات انقلاب به خاطر فرصت محدود رشد، به تعدادي داستان‌هاي كوتاه ختم شد. ولي هنوز دير نشده و بعد از 31 سال و با شناختي كه از انقلاب و دوست و دشمن پديد آمده، مي‌توان آثاري درخور و شايسته خلق كرد.

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)‌ نخستین نشست بررسي ادبيات داستاني انقلاب اسلامي با موضوع داستان كوتاه انقلاب، عصر هفتم بهمن 88 با حضور داستان‌نويسان و منتقدان؛ محمدعلي گوديني، مجيد پورولي كلشتري، علي‌الله سليمي و تيمور آقامحمدي‌ در سراي اهل قلم برگزار شد.

علي‌الله سليمي در ابتداي اين جلسه گزارشي از سير و تطور ادبيات انقلاب ارايه داد و سپس محمد علي گوديني، به تاريخچه شكل‌گيري ادبيات انقلاب در حوزه هنري و نخستين كارهاي نويسندگان داستان‌هاي كوتاه كه به صورت مجموعه چاپ مي‌شدند، پرداخت و گفت: با شروع جنگ تحميلي صدام عليه ايران، ادبيات انقلاب نتوانست جايگاه خودش را تثبيت كند و دچار افت شد.

نويسنده كتاب "آتش سرد" افزود: بيشتر كتاب‌هايي كه درباره انقلاب اسلامي و بعد از جنگ نوشته شدند، درباره مسايل اجتماعي انقلاب و عوامل آن بودند. داستان‌نويسان نوقلم‌ نيز بيشتر در ادبيات جنگ فعال شدند. با به وجود آمدن اين ميدان خالي، گاهي سياه‌نويسان جولان دادند و آثاري را ضد انقلاب منتشر كردند. گوديني گفت: ادبيات انقلاب ما به خاطر فرصت كم و محدود رشد، به يك تعداد داستان‌هاي كوتاه ختم شد و براي آشنايي با انقلاب در دسترس مردم قرار نگرفتند. من به جرأت مي‌گويم كه ادبيات دفاع مقدس، ادبيات انقلاب اسلامي ما را جوانمرگ كرد. ادبيات دفاع مقدس از راه رسيد و با خيزش بلند خود ادبيات انقلاب اسلامي را تحت‌الشعاع قرار داد.

وي تاكيد كرد: شايد اگر جنگ شروع نمي‌شد چند سال به نوشتن كتاب‌هاي شعاري مي‌پرداختيم، ولي در حال حاضر با نگاه بازتر و فرصت‌شناسي و آدم‌شناسي مي‌توان كار‌هاي جالبي نوشت. همچنان كه بسيار از وقايع انقلاب روشن شده و بستري مناسب براي نوشتن در اين حيطه به وجود آمده است. اين داستان‌نويس تصريح كرد: البته در اين زمان اگر نويسندگان و صاحب قلمان آثار ارزشي توليد كنند، دچار مشكل مي‌شوند، اما اگر بازاري بنويسند، به راحتي براي چاپ اثرشان ناشر پيدا خواهند كرد.

گوديني در ادامه افزود: مشكل اصلي ما اين است كه متوليان و ناشران و نهادهاي دولتي فقط 5 درصد از سرمايه و توان خود را براي ادبيات و داستان انقلاب تخصيص مي‌دهند و فقط به مباحث تاريخ‌نگاري و خاطرات مبارزان انقلابي ارزش و بهاي خاص مي‌دهند و اين ناشي از ندانم‌كاري است. چون كساني كه در اين حوزه فعاليت دارند، نسبت قابل توجهي با ادبيات ندارند. وي خاطر نشان كرد: در اين ميان نويسندگان هم به نوعي مقصرند كه نتوانسته‌اند اتحاديه‌هايي براي حمايت از اين ادبيات، به دور از باندبازي به وجود بياورند. ولي عقيده دارم كه فرصت‌هاي خوبي براي نوشتن ايجاد شده است. محمدعلي گوديني گفت: البته با ورود بخش خصوصي به چاپ كتاب‌ها و داستان‌هاي انقلاب، بايد رقابتي سالم بين ناشران دولتي و خصوصي به وجود بيايد كه باعث شود كتاب‌هايي با نگاه‌ها و زاويه‌هاي جديد در ادبيات انقلاب اسلامي نوشته و منتشر شوند. من چشم‌انداز اين ادبيات را بسيار روشن و موفقيت‌آميز مي‌بينم.

مجيد پورولي كلشتري در ادامه اين جلسه گفت: ما داستان‌نويسان شاخصي داريم ولي اسامي داستان‌نويسانمان بزرگ‌تر از داستان‌هايمان هستند. ادبيات انقلاب به دست افراد و تيم‌هايي در حوزه هنري متولد شد و ما بايد به نوعي زير سايه‌ ‌آن‌ها كار كنيم. وي افزود: ادبيات دفاع مقدس از دل ادبيات انقلاب زاده شد، ولي هيچ حمايتي از اين ادبيات صورت نمي‌گيرد و اكثر نهادهاي انقلابي و ارگان‌هاي دولتي در زمينه تاريخ شفاهي، تاريخ‌نگاري و يا مباحث ديگر ادبيات دفاع مقدس فعالند. از داستان‌نويسان انقلاب هم هيچ حمايتي نمي‌شود و آن‌ها فقط بر اثر تعهدات خودشان به اين ادبيات مي‌پردازند.

اين داستان‌نويس ادامه داد: كارهاي شعاري، مخاطبان را از ادبيات ارزشي و به خصوص ادبيات انقلاب دور نگه‌داشته است و اين شجاعت در نزد مسوولان و مديران فرهنگي كشور نيست كه از ناشران دولتي بخواهند كه كتاب‌هاي شعاري منتشر نكنند. ناشران خصوصي حاضر به چاپ اين كتاب‌ها نيستند چرا كه عقيده دارند با اين كار به سرمايه خود لطمه بزرگي وارد مي‌كنند.

تيمور آقامحمدي، از ديگر حاضران در نخستین نشست بررسي ادبيات داستاني انقلاب اسلامي، گفت: بديع‌ترين تصوير قرن بيستم، انقلاب سال 1357 ايران بود و نيازمند يك ادبيات است. وي افزود: من هم عقيده دارم كه دفاع مقدس، ادبيات داستاني انقلاب را تحت الشعاع قرار داده است. ولي بعد از 31 سال ما به راحتي مي‌توانيم دوست و دشمن را تشخيص دهيم و به خلق آثاري خوب و درخور شايسته بپردازيم. آثاري كه آن زمان و حتي در عرصه هنري تولد يافتند، احساسي بودند. اما در 2 دهه اخير آثار قابل توجه و بسيار خوبي در حوزه دفاع مقدس داشته‌ايم. چرا كه از روي احساس خلق نشده‌اند. ولي در بخش انقلاب هيچ اثر شايسته‌اي نداشته‌ايم. چون دفاع مقدس آن را در خود هضم كرده است.

تيمور آقامحمدي تاكيد كرد: درباره اين كه متوليان ما افرادي حرفه‌اي و نويسنده نيستند، بايد بگويم كه آقاي محسن پرويز، معاون فرهنگي وزارت ارشاد، خود جزو نويسندگان و داستان‌نويسان كشورند و اين به نفع جامعه ادبيات ماست. حضور ايشان در اين پست نتيجه‌اي خوب و قابل قبول در روند و پيشرفت جامعه ادبيات ما خواهد داشت و براي ادبيات انقلاب اسلامي شانس و امتياز بزرگي است

وي افزود: من از افرادي نيستم كه انقلاب و جنگ را به ياد داشته باشم يا در آن دخيل باشم، ولي با آن‌ها زندگي و آن‌ها را لمس كرده‌ام. اگر بخواهم در اين موضوعات بنويسم نبايد كه در دل خاكريز قدم برداشته‌ باشم تا بتوانم اثري درخور و شايسته بنويسم. بايد براي توليد يك اثر خوب، پژوهش و تحقيق كنيم. نويسنده بايد آگاهي كامل و تاريخي از موضوع مورد نظرش داشته باشد تا بتواند داستاني خوب توليد كند.

نخستین نشست بررسي ادبيات داستاني انقلاب اسلامي با موضوع داستان كوتاه انقلاب، عصر هفتم بهمن 88 در سراي اهل قلم برگزار شد.

لینک خبر در خبرگزاری کتاب ایران- ایبنا

گزارش کامل حرف‌های مرا در فارس ببینید.